موسسه اطلاعات مرغداری - مرغ‌ها دچار شایعه‌اند یا هورمون؟

مرغ از اعضای خانواده گوشت سفید با درصد پروتئین بسیار بالا و چربی کم است که به خاطر مشخصات ذکر شده و قیمت پایین میزان مصرف بالایی دارد.

طی سال‌های گذشته شایعات بسیاری پیرامون مسأله مرغ و فرآورده‌های آن شکل گرفته به طوری که هر چند وقت یک بار پای این حیوان به رسانه‌ها باز می‌شود و مسائل مختلفی از جمله استفاده ازهورمون در پرورش مرغ، بحث خمیر مرغ، مرغ‌های معدوم شده و... نقل محافل رسانه‌ای است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خراسان، با وجود شایعات زیادی که پیرامون فرآورده‌های خام گوشتی مرغ به عنوان یکی از مهمترین محصولات پروتئینی مطرح بود بر آن شدیم تا میزگردی به منظور بررسی وضعیت سلامت و بهداشت فرآورده‌های مرغ برگزار کنیم.

در این میزگرد که با حضور مشاور نائب رئیس اداره سراسری مرغداران کشور، معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان و رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره‌کل دامپزشکی خراسان رضوی تشکیل شد مباحث مختلفی از جمله عدم استفاده از هورمون در مرغ‌ها، افزایش میزان تولید مرغ‌های بدون مصرف آنتی‌بیوتیک در استان، خمیر مرغ و ... بررسی شد.

دلیل رشد سریع مرغ‌های صنعتی اصلاح نژاد است نه هورمون

محمد رشتی‌باف در این نشست اظهار کرد: طی 25 ساله گذشته تولید مرغ با روش‌های نوین در کشتارگاه‌های صنعتی بسیار مقرون به صرفه شده و از آنجایی که براساس برنامه کلان کشور مصرف سرانه مرغ در کشور باید 25 کیلو باشد تولید این محصول نیز در کشور روبه افزایش است.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان ادامه داد: اما متاسفانه طی سال‌های گذشته این محصول با شایعات فراوانی از جمله هورمون، آنتی‌بیوتیک و .. مواجه بوده و این قبیل مسائل صنعت مرغداری را دچار چالش کرده است.

رشتی‌باف افزود: ذهنیتی که در رابطه با هورمون در پرورش مرغ وجود دارد این است که مرغی که طی چند ماه به وزن یک کیلو می‌رسد چطور ممکن است در مراکز پرورش مرغ طی 42 روز به 2.5 کیلو برسد و این موضوع باعث می‌شود تا مردم استفاده از هورمون و داروهای شیمیایی را برای پرورش مرغ متصور شوند، اما واقعیت آن است که مرغی که به صورت بسته‌بندی روانه بازار می‌شود طی 42 روز با استفاده از غذای پروتئینی کامل و اصلاح‌نژاد صورت گرفته به وزن دلخواه می‌رسد.

وی تصریح کرد: مرغ‌هایی که در مراکز پرورش رشد می‌کنند دارای توانایی ژنتیکی بالا هستند واین امر باعث می‌شود طی مدت زمان کم به میزان وزن مناسب برسند که این موضوع در تمام دنیا امری متداول و پذیرفته شده است.

استفاده از هورمون در تولید مرغ توجیه‌ اقتصادی ندارد

رشتی‌باف با اشاره به قیمت پایین مرغ در بازار، عنوان کرد: مرغی که با این استعداد ژنتیکی پرورش می‌یابد نیازی به استفاده از هورمون ندارد البته استفاده از هورمون در پرورش مرغ به هیچ عنوان توجیه‌ اقتصادی نیز ندارد.

شایعات پیرامون مرغ به دلیل عدم آگاهی است

سروری با اشاره به ضرب‌المثل "گاو نُه من شیر"، اظهار کرد: در گذشته گاوی که 27 کیلو شیر می‌داد میزان قابل توجهی بود، اما در حال حاضر با اصلاح نژادی که صورت گرفته است این میزان به شدت افزایش یافته است، اما این موضوع دلیل بر آن نیست که افزایش میزان محصول دریافتی حیوان را منوط به استفاده از هورمون در تولیدش بدانیم همان طور که ما می‌بنییم در 150 سال گذشته یک ساختمان 16 طبقه برای کسی متصور نبود، اما الان با استفاده از علم و دانش محاسبات ساخت برج‌های بلند مرتبه بسیار عادی به نظر می‌رسد، در صنعت دام و طیور نیز این موضوع رایج است و با پیشرفت علم ژنتیکی و نژادی این موضوع کاملا ممکن و آسان است.

نائب رئیس اداره مرغ‌داران سراسر کشور با اشاره به اصلاح نژادی خاص هر موجود با توجه به حوزه استفاده از آن، عنوان کرد: برای مثال مرغ گوشتی با وجود اصلاح‌نژادی که روی آن صورت گرفته می‌تواند طی 40 روز به 2.5 وزن برسد، اما همین مرغ اگر بخواهد تخم‌ بگذارد هفته‌ای دو تخم‌مرغ از آن به دست می‌آید این درحالی است که مرغ تخم‌گذار در 41 روزگی 1.5 کیلو وزن دارد.

در ادامه عطار باشی در خصوص فرآورده‌های خام دامی، تصریح کرد: متاسفانه شایعات منتشر شده باعث سوء استفاده برخی می‌شود و ذهن مردم را مشوش می‌کند، دامپزشکی به عنوان دستگاه متولی وزارت در بهداشت عمومی و تنظیم فرآورده‌های خام دامی بر فرآیند تولید نظارت دارد.

وی گفت: از زمانی که مرغ در مرغداری پرورش پیدا می‌کند و واکسن‌های مورد نیاز را تهیه می‌کند مراحل نظارت آغاز می‌شود و این نظارت تا زمان کشتار ادامه دارد.

مرغ های بدون آنتی‌بیوتیک

جعفر عطارباشی در خصوص پرورش مرغ های بدون آنتی‌بیوتیک، اظهار کرد: مرغداری‌هایی که مرغ بدون آنتی‌بیوتیک تحویل می‌دهند شرایط بیوسکیوریتی خاصی دارند و در این مرغداری‌ها در مراحل مختلف پرورش تحت نمونه‌برداری و آزمایش توسط دامپزشکی قرار گرفته و میزان سلامت مرغ در این مرغداری‌ها راستی‌آزمایی می‌شود؛ چراکه در مرغداری‌های بدون آنتی‌بیوتیک باید شرایطی فراهم شود تا مرغ به هیچ عنوان مریض نشود که نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نداشته باشد.

رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره‌کل دامپزشکی خراسان رضوی گفت: در انتها بر روی جلد مرغ بدون آنتی بیوتیک واژه(مرغ بدون آنتی بیوتیک ) ذکر می‌شود و مردم می‌توانند از طریق ارسال کد رهگیری به سامانه اطلاعات مرغ بدون آنتی بیوتیک خود را دریافت کنند.

عطار باشی با اشاره به اینکه در سال 93 ، 26 واحد مرغ داشتیم، افزود: از ابتدای سال 94 تا آذرماه ، 37 واحد مرغداری بدون آنتی بیوتیک در استان فعال هستند، این تعداد در هر دو ماه یک میلیون و 250 هزار قطعه مرغ بدون آنتی بیوتیک تولید می‌کنند .

وی در ادامه در خصوص فرهنگ مصرف مرغ بدون آنتی‌بیوتیک، اظهار کرد: هنوز آن طور که باید فرهنگ استفاده از این مرغ در بین مردم جا نیفتاده و به همین خاطر بخشی از مرغ بدون آنتی‌بیوتیک تولید شده جذب بازار نمی‌شود.

چه اقشاری مرغ بدون آنتی‌بیوتیک مصرف کنند؟

عطارباشی در خصوص موارد مصرف مرغ بدون آنتی‌بیوتیک، اظهار کرد: ترجیحا افرادی که به دلیل بیماری آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کنند و یا دارای بیماری‌های عفونی هستند، همچنین افرادی که نقص ایمنی دارند و کودکان بهتر است از مرغ بدون آنتی‌بیوتیک استفاده کنند.

وی در خصوص تفاوت مرغ آنتی‌بیوتیک با مرغ‌های معمولی، افزود: این دو مرغ در شرایط سالم و سالم‌تر پرورش یافته‌اند به این معنی که مرغ‌های بدون آنتی‌بیوتیک فرآورده‌های سالم‌تر هستند و از آنجا که در تولید آنها از آنتی‌بیوتیک استفاده نمی‌شود طعم بهتری دارند هر چند که مرغ‌ها به طور کلی دارای حد مجاز مصرف آنتی‌بیوتیک هستند و مرغ‌هایی که در پرورش آنها از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود با کنترل دامپزشک بوده و دوره ترک دارو در آنها رعایت می‌شود.

در ادامه رشتی‌باف با بیان اینکه مرغ‌های عادی نیز سالم هستند، اما مرغ‌های بدون آنتی‌بیوتیک سالم‌تر هستند، گفت: میزان آنتی‌بیوتیک مصرف شده در مرغ‌های عادی کمتر از حد مجاز است و این حد مصرف را اتحادیه‌های اروپایی تعیین می‌کنند.

وی از افزایش صدور پروانه‌ مرغداری‌های بدون آنتی‌بیوتیک در طول دوره پرورش مرغ در استان خبر داد و گفت: به طور کلی رخداد بیماری‌ها در سطح مرغداری‌ها 30 درصد کاهش یافته و مصرف آنتی‌بیوتیک در آنها به همین میزان با کاهش روبه رو بوده است.

واژه "مرغ هورمونی" از کجا آمد؟

سروری در خصوص شروع شایعه مرغ هورمونی، عنوان کرد: در این زمینه ما یک تجربه تلخ داریم زمانی که پرورش مرغ‌های بدون آنتی‌بیوتیک آغاز و به بازار ترزیق شد برخی از مغازه‌ها برای تبلیغ فروش مرغ بدون آنتی‌بیوتیک از واژه مرغ بدون هورمون و بدون آنتی‌بیوتیک استفاده کردند و این مسأله باعث شد برای مردم شائبه وجود هورمون در مرغ‌های عادی به وجود بیاید.

وی افزود: این درحالی است که مرغ‌های موجود در فروشگاه‌ها دارای سلامت تضمین شده هستند و از زمانی که جوجه یک روزه در یک مرغداری شروع به پرورش می‌کند تا هنگامی که به کشتارگاه می‌رود تحت نظارت کامل هست.

در ادامه عطار باشی با اشاره به اینکه در استان 16 کشتارگاه صنعتی طیور وجود دارد ، گفت: در این کشتارگاه ذبح به صورت دستی و کاملا شرعی صورت می‌گیرد و ماهانه 6 میلیون و 500 هزار قطعه معادل 12 هزار تن گوشت نهایی در استان تولید می‌شود.

خمیر مرغ و شایعات پیرامون آن

عطارباشی در خصوص سلامت خمیرمرغ، عنوان کرد: مرغ در دستگاهی به نام بادر قرار می‌گیرد و دستگاه با فشار زیاد گوشت را از استخوان جدا کرده و مشابه دستگاه آبغوره‌گیری عمل کرده و در این فرایند مرغ به خمیر تبدیل می‌شود.

رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره‌کل دامپزشکی خراسان رضوی گفت: خمیر مرغ در برخی از فرآورده‌هایی مانند سوسیس و کالباس کاربرد دارد.

وی در خصوص شایعات پیرامون استفاده از اندام‌های غیر قابل مصرف مرغ در خمیر آن، عنوان کرد: اندام‌های غیر قابل مصرف قبل از فرآیند تخمیر از مرغ جدا می‌شوند و تنها خمیر مرغی مورد تائید دامپزشکی است که شرایط ذبح شده را دارا باشد.

وی افزود: البته کشتارگاه‌ها و واحدهای بسته‌بندی وجود دارند که تحت نظارت دامپزشکی نبوده و رعایت شرایط بهداشتی در آن قابل دفاع نیست، اما به طور کلی استفاده از ضایعات در خمیر مرغ مخاطره آمیز بوده و برخی فرصت‌طلبی در این حوزه هستند، اما دامپزشکی تمامی مراکز پرورش طیور خود را که در آن فرآیند تخمیر انجام می‌شود زیر نظر دارد و نظارت بر کارخانه‌های سوسیس و کالباس جهت دریافت خمیر مرغ سالم با تائیدیه دامپزشکی زیر نظر معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی است.

جلوگیری از علوف زودرس با استفاده از مرغ

رشتی‌باف در ادامه در خصوص مزایای مصرف گوشت مرغ، اظهار کرد: گوشت مرغ از لحاظ مقدار پروتئین بسیار بالا است و میزان چربی آن نیز در سطح پایین‌تری قرار دارد و به همین دلیل به کودکان توصیه می‌شود تا قبل از بلوغ از گوشت مرغ استفاده کنند؛ چراکه در جلوگیری از بلوغ زودرس مفید بوده و این درحالی است که حتی از یک کیلو پنیر نیز ارزانتر تمام می‌شود.

وی در ادامه دستگاه قضایی را موظف به پیگیری شایعات موجود پیرامون مرغ و فرآورده‌های آن دانست .

سروری نیز ارزانترین منبع پروتیئنی را مرغ دانست و گفت: مرغ حتی از لپه، باقالا، عدس، کشک، کره ، ماست، پنیر به عنوان منابع پروتئینی گیاهی وحیوانی ارزانتر است.

همه تخم مرغ‌ها تا دو ماه آینده مارک‌دار می‌شوند

در ادامه عطارباشی در خصوص تخم مرغ‌های بدون آنتی‌بیوتیک اظهار کرد: اولین واحد تولید مرغ بدون آنتی‌بیوتیک در کشور در خراسان رضوی ایجاد شد و در حال حاضر دو واحد تولید تخم‌مرغ بدون آنتی‌بیوتیک داریم که در در حال افزایش به چهار واحد است و روزانه یک میلیون قطعه معادل 40 تن تولید روزانه تخم مرغ بدون آنتی‌بیوتیک در استان است.

عطار باشی گفت: تخم‌مرغ مارک‌دار با تخم مرغ بدون آنتی‌بیوتیک متفاوت است، مارک تنها هویت هر مرغ را نشان می‌دهد، اما بر روی تخم‌مرغ بدون آنتی‌بیوتیک این مسأله قید شده است، طبق تدابیر اتخاذ شده تا دو ماه آینده تمامی تخم مرغ‌ها در استان مارک‌دار می‌شوند.