موسسه اطلاعات مرغداری - ساختار پرورش قراردادی؛ مطلوب‌ترین روش

تشکیل زنجیره‌های تولید گوشت مرغ در دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت و به تبع آن از طرف وزارت جهاد کشاورزی مطالعه‌ای روی این موضوع انجام شد که انواع این زنجیره را تشریح کرد.

به گزارش خبرنگار ایانا، وقتی صحبت از ایجاد زنجیره‌های تولید گوشت مرغ می‌شود، معمولاً این موضوع به ذهن می‌رسد که سرمایه‌گذاران تمام واحدهای مورد نیاز در این مسیر را تشکیل داده و از صفر تا ۱۰۰ تولید را احداث می‌کنند. این در حالی است که چنین تلقی از زنجیره‌ها تنها یکی از چند حالت تعریف شده در دنیاست و زنجیره، حالت‌های مختلفی دارد که هر کدام به روشی خاص اجرا می‌شود.

تعدادی از زنجیره‌ها به صورت مالکیتی (حقیقی یا حقوقی) بوده و تحت اختیار یک فرد یا شرکت هستند، اما تعدادی نیز به‌صورت مشارکتی عمل کرده و سطوح مختلف تولید در آن با هم همکاری می‌کنند. البته در ساختار یکپارچه، به غیر از واحد اجداد، تمام بخش‌ها زیرمجموعه یک مالکیت قرار خواهد گرفت.

ساختار یکپارچه بالادستی، ساختار یکپارچه پایین دستی و ساختار پرورش قراردادی، از مهم‌ترین ساختارهای مطرح شده برای ایجاد زنجیره به شمار می‌روند. مطالعه صورت گرفته توسط کارشناسان در چند سال گذشته، روش مطلوب برای کشور را ساختار پرورش قراردادی دانسته و در این ساختار، دسترسی به بازار به‌ویژه برای واحدهای کوچک را سهل می‌دانند.

پرورش قراردادی، روابطی قراردادی را میان پرورش‌دهندگان و بنگاه‌های خصوصی برقرار می‌کند که جایگزین رابطه آنها در حالت بازار آزاد است. یک قرارداد پرورش استاندارد که می‌تواند به‌صورت شفاهی یا کتبی باشد، شرایط مربوط به قیمت، شیوه‌های تولید، کیفیت تولید، تسهیلات اعتباری و غیره را در نظر می‌گیرد.

ساختار پرورش قراردادی می‌تواند برای پرورش‌دهندگان ضعیف و کوچک درآمد ایجاد کند. به‌ویژه اینکه این ساختار حالت قابلیت تغییر تولید سنتی به صنعتی را دارد. در عین حال امکان برنامه‌ریزی تولید توسط شرکت یکپارچه‌کننده را میسر می‌کند.

در ساختار پرورش قراردادی، دو بازیگر اصلی وجود دارد؛ یکی شرکت یکپارچه کننده و دیگری واحدهای تحت مشارکت با شرکت مذکور. بیشتر فعالیت‌های برنامه‌ریزی تولید مرغ و بازاریابی آن، توسط شرکت یکپارچه کننده انجام می‌شود. بنابراین واحدهای کارخانه خوراک، جوجه‌کشی، واحدهای تولید جوجه یکروزه، کشتارگاه و واحدهای خرده‌فروشی تحت کنترل شرکت یکپارچه کننده است که این کنترل می‌تواند به صورت مالکیتی یا مشارکتی اتفاق بیفتد.