موسسه اطلاعات مرغداری - بررسی مسایل و چالش های صنعت مرغداری ایلام در میزگرد ایرنا

بررسی مسایل و چالش های صنعت مرغداری ایلام در میزگرد ایرنا

صنعت مرغ به عنوان یکی از صنایع مهم و فعال ایلام در یک دهه گذشته باعث رونق تولید گوشت سفید و به دنبال آن ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم بخشی از جوانان استان شده است.

تولید مرغ در ایلام به سبب وجود حدود 400 واحد صنعتی جوجه ریزی و پرورش مرغ گوشتی در چند سال گذشته همواره روند رو به رشد داشته به گونه ای که بخش عمده ای از این مرغ تولیدی بیش از نیاز بازار جمعیت استان بوده بنابر این به بازارهای مصرف استان های همجوار صادر می شود.
بنا به اعلام مسئولان و فعالان حوزه دام و طیور ایلام، سالانه در طول چهار دوره پرورش مرغ گوشتی در 381 واحد فعال مرغداری استان 27 هزار تن گوشت تولید می شود که تنها 15 هزار و 600 تن از این مقدار به مصرف مردم استان می رسد و مازاد آن به استان های کرمانشاه، خوزستان و لرستان ارسال خواهد شد.
با وجود اهمیت اقتصادی و اجتماعی صنعت مرغ ایلام در درآمدزایی و تامین نیازهای بخش عمده ای از جمعیت غرب کشور متاسفانه از پاییز امسال مسایلی و مصایبی در این حوزه روی داده که منجر به نارضایتی و اعتراض مرغداران استان شده است.
نارضایتی ها و مشکلات صنعت مرغ استان این روزها به حدی گسترده و جدی است که دو هفته پیش مرغداران برای جلب توجه مسئولان و چاره اندیشی به رفع چالش ها و معضل های این حوزه تجمع اعتراضی برپا کردند که در آن خواستار رفع موانع پیش روی تولید از جمله افزایش قیمت گوشت مرغ شدند.
خواسته جدی و اصلی تولید کنندگان مرغ استان ایلام از مسئولان کاهش قیمت نهاده های مصرفی از جمله جوجه یک روزه، سویا و ذرت، افزایش قیمت مرغ، جلوگیری از ورود مرغ ارزان قیمت منجمد و تجدید نظر در سیاست های حمایتی و قیمت گذاری از سوی دولت است.
به باور مرغداران، به قیمت امروزی هزینه های تولید بیش از سود آن و هزینه تهیه نهاده هایی مانند ذرت، سویا و دارو خارج از توان آنان است ضمن این که فشار بانک ها برای بازپرداخت معوقه های بانکی به وام گیرندگان و ضامنان از دیگر مشکلات اساسی پیش روی این صنف است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در راستای کارکرد و رسالت اطلاع رسانی خویش با هدف آگاهی بخشی به جامعه و واکاوی مسایل و مشکلات و نیز بررسی مزیت های بخش های مختلف در میزگرد این هفته به سراغ مسئولان دولتی و متولیان بخش خصوص حوزه دام و طیور و تجارت استان رفته تا به آسیب شناسی رکود حاکم و معضل های صنعت مرغ ایلام بپردازد.
شرکت کنندگان مهمان این میزگرد، مجتبی شیرخانی معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی، جمیل شوهانی معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت و محمدتقی اسماعیل پور رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران استان ایلام هستند البته قرار بود مدیر پشتیبانی امور دام نیز برای این نشست دعوت شده بود ولی از شرکت در این میزگرد امتناع ورزید، دیدگاه ها و راهکارهای شرکت کنندگان در خصوص وضعیت و مسایل این حوزه در ادامه می آید:

** معاون جهاد کشاورزی ایلام: کاهش تقاضا در بازار مصرف استان علت اصلی پایین بودن قیمت مرغ
معاون بهبودات دامی سازمان جهاد کشاورزی ایلام در این نشست گفت: مرغداران استان با مشکلات گوناگونی دست به گریبانند که مهم ترین آنها کاهش تقاضا در بازار مصرف استان ناشی از پایین آمدن قدرت خرید مردم است.
مجتبی شیرخانی اظهار کرد: این عامل در کنار دیگر مسایل باعث شده که قیمت مرغ زنده در مرغداری های استان برای تولید کنندگان این صنف سود و صرفه اقتصادی نداشته باشد.
وی ادامه داد: اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ در ایلام تحویل کشتارگاه 33 هزار و 250 است که در مقایسه با هزینه های بالای تولید نه تنها منطقی بلکه عادلانه هم نیست.
معاون جهاد کشاورزی ایلام افزود: در مجموع نوسان های قیمت مرغ در استان متاثر از شرایط مرغ در کشور به علت زنجیره ای و کشوری بودن است و این تغییرها فقط مختص ایلام نیست بلکه در همه جای کشور این وضعیت حاکم است.
شیرخانی اظهار کرد: تصمیم گیری اصلی درباره قیمت و سامان دهی وضع موجود مرغ به عهده وزارت جهاد کشاورزی است و نیاز به تصمیم های کلان کشوری دارد بنابراین استان ها در این زمینه اختیارهای محدود درون استانی دارند و تصمیم گیرنده اصلی نیستند.
وی از پیگیری مشکلات و خواسته های مرغداران و فعالان صنعت مرغداری از سوی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه کلان کشوری و در این استان توسط مسئولان استانی خبر داد و افزود: در سطح استانی تصمیم هایی گرفته شده که جلوگیری از عرضه مرغ منجمد ارزان قیمت از سوی شرکت پشتیبانی امور دام از این جمله است.
معاون بهبودات دامی سازمان جهاد کشاورزی ایلام تاکید کرد: برای حمایت از مرغداران همچنین مقرر شده از ورود و عرضه مرغ زنده یا منجمد دیگر مناطق کشور به بازارهای داخلی استان جلوگیری شود و اعضا اتحادیه مرغداران نیز برای دریافت مجوز احداث کشتارگاه طیور با سرمایه گذاری خود اقدام کنند.
شیرخانی یکی دیگر از برنامه های پیش رو برای حمایت از مرغداران از سوی وزارت جهاد کشاورزی را سهمیه بندی جوجه ریزی های در استان ها بر پایه جمعیت انسانی و تعداد واحدهای مرغداری در هر استان اعلام کرد.
وی از اعضای اتحادیه مرغداران ایلام خواست با توجه به شرایط موجود بازار و قیمت پایین مرغ تنها به بازارهای داخلی نیاندیشند.
معاون بهبودات دامی سازمان جهاد کشاورزی ایلام گفت: تقاضا برای خرید مرغ تولید جمهوری اسلامی ایران در بازار بزرگ مصرف عراق بسیار بالاست و مرغداران استان ایلام که در همسایگی این کشور قرار دارد می توانند با صرف کمترین هزینه در مقایسه با تولیدکنندگان دیگر مناطق کشور متناسب با استانداردهای رایج و مورد پسند بازار عراق مرغ تولیدی خود را به این کشور صادر کنند.
شیرخانی افزود: یکی از بهترین راهکارها در شرایط کنونی که قیمت عرضه مرغ در بازار ایلام و کشور پایین و مقرون به صرفه نیست این است که تولیدکنندگان و فعالان صنعت مرغ استان اقدام به صادرات این محصول به عراق کنند، این کار علاوه بر ازر آوری برای کشور در رفع مشکلات اقتصادی و زیان دهی واحدهای مرغداری بسیار موثر است.
وی تاکید کرد: با توجه به اشتیاق دولت برای صادرات محصولات کشاورزی به خارج از کشور، وجود مرز راهبردی مهران در استان و نیز ظرفیت های پیدا و نهفته این استان در صادارت مرغ، فعالان این حوزه می توانند از این فرصت و امکان منحصر به فرد برای صادرات عمده مرغ تولیدی ایلام به بازارهای مصرف عراق بیشترین بهره ببرند.
معاون جهاد کشاورزی ایلام یاد آور شد: این استان 381 واحد پرورش مرغ گوشتی دارد که در صورت فعال بودن و جوجه ریزی همه آنها، سالانه 50 هزار تن گوشت مرغ تولید می شود که بیش از یک سوم آن مازاد بر نیاز مصرف ایلام است که می توان بخش عمده این مازاد تولید را روانه بازار عراق کرد.

** معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام: سهم عمده صادرات مرغ از مهران در دست مرغداران شمال کشور است
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت ایلام نیز در ادامه این میزگرد گفت: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به فراخور توان و ظرفیت خود بسترهای لازم برای انجام مراوده های تجاری و صادرات مرغ به کشور عراق از پایانه مرزی مهران را فراهم کرده است.
جمیل شوهانی افزود: این سازمان با هماهنگی رایزن بازرگانی ایران در عراق عده ای از تجار عراقی را به مهران دعوت کرد که آنان از نزدیک با برخی از توانمندی های این منطقه آشنا و مایل به انجام فعالیت های تجاری گسترده با استان ایلام بر اساس معیارهای جهانی شدند.
وی افزود: یکی از بخش ها و مزیت های مهم ایلام برای صادارت از مرز مهران صدور مرغ مازاد استان به عراق است که سهم عمده تجارت این حوزه در مرز مهران را استان های شمالی ایران در دست خود دارند و تولید کنندگان مرغ ایلام نقش و سهمی در این حوزه ندارند.
وی علت این موضوع را رعایت نکردن استانداردهای جهانی در زمینه تولید و پرورش مرغ دانست و گفت: بازار عراق بیشتر تمایل به خرید مرغ در اندازه و وزن استاندارد دارد که این قاعده از سوی تولید کنندگان ایلامی به علت های گوناگون رعایت نمی شود.
شوهانی با اشاره به تنش های سیاسی در روابط عراق و ترکیه تاکید کرد: سهم عمده ای از تجارت و صادرات به بازارهای عراق در دست ترکیه بود که با بروز تنش های سیاسی بین این دو کشور گرایش عراق به سمت فرآورده های دامی ایران به ویژه ایلام بیشتر از گذشته شده است و اکنون فرصتی مناسب برای ورود و حفظ بازارهای عراق از سوی مرغداران ایلامی است.
وی با بیان اینکه حفظ بازار مهم تر از ورود به بازار است، یادآور شد: تولید کنندگان مرغ در ایلام با رعایت استانداردهای جهانی و نیازسنجی بازار عراق ضمن ورود به این بازار پر مصرف و پر تقاضا برای حفظ دائمی و دراز مدت آن نیز باید برنامه ریزی کنند.

** استانداردهای رایج پرورش و تولید مرغ در ایلام رعایت نمی شود
معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام با بیان این که در سال جاری تنها 200 تن مرغ از سوی استان ایلام به کشور عراق صادر شده است، ادامه داد: تولیدکنندگان باید به سمت تولید مرغ با کیفیت و سالم در اندازه رایج و وزن استاندارد بازارهای خارجی گام بردارند.
وی یادآور شد: مرغداران استان با مدیریت دقیق تولید می توانند با نیاز سنجی بازار عراق مازاد تولید خود را صادر کنند و همچنین در این راستا باید روند جوجه ریزی و کشتارگاه های استان مدیریت شود.
شوهانی یکی از علت های اصلی نوسان در بازار مرغ استان را زمان بندی غیر اصولی در جوجه ریزی واحدهای مرغداری ذکر کرد و گفت: استاندارد زمان جوجه ریزی 38 روز است در حالی که در استان ایلام این مدت 55 روز بوده که البته اکنون به 42 روز کاهش یافته است در حالی که در تولید مرغ و جوجه ریزی باید زمان بندی و اندازه جهانی رعایت شود.
معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام به اتحادیه مرغداران استان توصیه کرد که اعضای این اتحادیه به صورت منسجم و هماهنگ با اتحادیه های موفق دیگر استان های کشور که در زمینه تولید و صادرات مرغ فعالیت دارند ارتباط برقرار و از تجربه های این اتحادیه ها بهره گیری کنند.
وی همچنین پیشنهاد کرد: اعضای اتحادیه، نهاده های دامی مورد نیاز خود را به صورت انبوه با حجم گسترده خریداری و در بین اعضا بر حسب نیاز توزیع کنند تا هزینه خرید نهاده های دامی نیز کاهش یابد.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام ادامه داد: اتحادیه مرغ استان باید در زمینه صادرات مرغ از مرز مهران به کشور عراق منسجم تر و فعال تر وارد عمل شود و از بسترهای صادراتی که سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام در بازار عراق ایجاد کرده نهایت استفاده گیرد.
شوهانی در پایان از برگزاری نمایشگاه کالا و محصولات تولیدی جمهوری اسلامی ایران در عراق خبر داد و یادآور شد: این نمایشگاه بهمن ماه سال جاری در عراق برگزار می شود که اتحادیه مرغداران استان نیز در صورت تمایل می توانند در این نمایشگاه شرکت کنند و به معرفی و عرضه محصولات خود در این کشور بپردازند.

** رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران ایلام: فراوانی تولید باعث کاهش قیمت مرغ در استان شده است
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران ایلام گفت: فراوانی تولید مرغ و تقاضای پایین در استان باعث کاهش قیمت مرغ در ایلام و زیان دهی پرورش دهندگان شده است.
تقی اسماعیل پور اظهار کرد: در حال حاضر دو کشتارگاه در استان ایلام وجود دارد که یکی از آنها تعطیل و واحد دیگر نیز جوابگوی نیازهای استان نیست که برای رفع این مشکل باید مصرف مرغ کشتار شده در استان فرهنگ سازی شود در غیر این صورت نمی توان از ظرفیت این کشتارگاه ها استفاده کرد.
وی با تاکید به اینکه ایلام به علت هم مرزی با عراق امکان صادرات به این کشور را دارد، گفت: صادرات مرغ به عراق مستلزم توجه به کشتار مرغ و وجود کشتارگاه های مختلف و رعایت اصول فرهنگ پرورش مرغ از سوی مرغداران استان است.

** تولید مرغ در ایلام باید با استانداردهای جهانی همخوانی داشته باشد
اسماعیل پور با بیان اینکه محصولات صادراتی از جمله مرغ باید متناسب با سلیقه بازارهای هدف خارجی تولید شود، افزود: استاندارد وزن مرغ صادراتی باید یک تا یک و نیم کیلوگرم باشد، اما بنا به دلایلی چون بالا بودن هزینه های تولید، پرورش مرغ در استان ایلام متناسب با استاندارد های جهانی صرفه اقتصادی ندارد.
وی ادامه داد: بالا بودن قیمت جوجه یک روزه از جمله دلایل عدم تولید مرغ با وزن استاندارد در استان است که البته مصرف داخلی نیز متناسب با اندازه های جهانی مرغ باید فرهنگ سازی شود به این صورت که مردم باید از مرغ های سبک وزن استفاده کنند به شرطی که تولید کننده نیز متضرر نشود.

** دلالان بیشترین سود تولید مرغ را به جیب می زنند
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران ایلام اظهار کرد: زمانی که مرغ تولید و به مرحله فروش می رسد فرایندای را طی می کند تا به مرحله صادرات برسد که در این میان پای واسطه ها نیز به این چرخه باز می شود و آن سودی که باید به تولید کننده برسد در واقع به واسطه می رسد که این به زیان مرغدار است.
اسماعیل پور گفت: مرغدار صنعتی گسترده است که برای حل مشکل آن، اتحادیه به تنهایی نمی تواند پاسخگو باشد بلکه سازمان جهاد کشاورزی استان باید طرحی ارائه دهد که تولید جوجه یک روزه، مزرعه پرورش مرغ گوشتی و کشتارگاه و کارخانه تولید دان و خوراک طیور به صورت زنجیره ای در یک مکان بنا شود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر برنامه ای با عنوان اینترگریشن یا تولید زنجیره ای در بسیاری از کشورهای دیگر در حال اجراست ولی اجرای آن در ایران مشکلاتی را به دنبال دارد گفت: این مقوله یعنی تولید زنجیره ای اکنون در ایران از سوی شرکت های بزرگ و دارای سرمایه عمده اجرا می شود که به نفع مرغدار نیست بلکه به سود شرکت های بزرگ سرمایه دار است.
وی افزود: در این شرکت های زنجیره ای جوجه ریزی، کشتار و تمام مراحل تولید و پرورش و فروش مرغ توسط صاحب شرکت انجام می شود بدون اینکه اتحادیه ها بر فعالیت آنها نظارت داشته باشند سود آن را به جیب خود می زنند.
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران ایلام در پایان تاکید کرد: برای رفع مشکل صنعت مرغداری در کشور و این استان باید وزارت جهاد کشاورزی طرحی سراسری و منسجم با محوریت اتحادیه ها تدوین کند زیرا این تشکل ها پراکنده هستند و از انسجام لازم برخوردار نیستند بنابراین نمی توانند در زمینه رفع مشکلات و مسایل صنعت مرغ تاثیرگذار باشند.