اثر استفاده از سطوح افزایشی کنجاله گوار60% بر عملکرد و قابلیت هضم ایلئومی پروتئین در جوجه های گوشتی
مواد و روش ها : تحقیق حاضر به منظور بررسی امکان افزایش سطح استفاده از کنجاله گوار60% در جیره غذایی همراه با افزایش سن جوجههای گوشتی در محل مرغداری تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) انجام گرفت. در این تحقیق با توجه به وجود 5 جیره یا تیمار آزمایشی که از سطوح مختلف افزایشی کنجاله گوار60% برخوردار بودند، از 240 قطعه جوجه گوشتی سویه راس از سن 7 روزگی تا 49 روزگی در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. چگونگی اعمال سطوح افزایشی در تیمارهای آزمایشی مختلف بر طبق جدول زیر بود.
تیمار آزمایشی سن(روز) 7-21 21-42 42-49 درصد کنجاله گوار در جیره غذایی A(گروه شاهد) 0 0 0 B 3 6 9 C 6 9 12 D 9 12 15 E 12 15 18
طبق جدول فوق در جیره آغازین (21-7 روزگی) سطوح صفر،3 ، 6 ، 9 و 12 درصد کنجاله گوار در جیره ها اعمال گردید. سپس در طی دوره رشد(42-21 روزگی) سطوح صفر، 6 ، 9 ، 12 و 15 درصد و برای دوره پایانی (49-42روزگی) سطوح صفر، 9 ،12 ،15 و 18 درصد کنجاله گوار اعمال شد .نیازهای غذایی جوجه ها نیز طبق جدول احتیاجات غذایی طیور(NRC,1994) تنظیم و آب و غذا به طور آزادانه در اختیار جوجه ها قرار گرفت. تمامی جوجه ها طی هفته اول با یک جیره غذایی مشابه تغذیه و در آخر هفته با استفاده ترازوی دیجیتال توزین و سپس به 25 گروه 12 قطعه ای با میانگین وزنی مشابه تقسیم شدند. تغذیه جیره های آزمایشی نیز از ابتدای هفته دوم آغاز شد. در طول دوره آزمایش (49-7 روزگی) نیز میانگین وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی تکرارهای هر گروه آزمایشی در سنین مختلف بطور جداگانه تعیین و محاسبه شدند.
نتایج: وزن بدن: همانگونه که در جدول 1 ملاحظه می شود میانگین وزنی گروههای مختلف آزمایشی در شروع آزمایش (سن 7 روزگی) مشابه و با میانگین حدود 7/120 گرم بود. در سن 21 روزگی و پس از گذشت 14 روز از تغدیه جوجه ها با جیره های آزمایشی بیشترین میانگین وزن زنده متعلق به گروه تغذیه شده با جیره غذایی حاوی 6 درصد گوار ( تیمار C ) و کمترین میانگین وزن زنده متعلق به گروه تغذیه شده با جیره غذایی حاوی 12درصد گوار ( تیمار E ) بود. این روند و ترتیب میانگین وزن بدن در سنین 42 و 49 روزگی نیز ادامه داشت. علاوه بر این، در سن 49 روزگی نه تنها بالاترین میانگین وزن بدن(4/2416گرم) در مقایسه با گروه شاهد و دیگر تیمار های آزمایشی مربوط به جوجه های تغذیه شده با جیر های غذایی حاوی سطوح افزایشی 6، 9 و 12% کنجاله گوار60% به ترتیب در سنین 21-7، 42-21و 49-42 ( تیمار C ) بود. جدول 1: اثر استفاده از سطوح افزایشی کنجاله گوار60% در جیره غذایی بر میانگین وزن بدن
جوجه ها ی گوشتی در سنین مختلف(گرم) سن(روز) تیمار
7 21 42 49 A 7/120 2/590
2/1950 2/2305 B 3/121 5/562 1/1865 9/2336 C 5/120 8/600 4 /1993 4/2416 D 6/120 568 1911 9/2283 E 2/120 8/543 5/1821 9/2191 میانگین کل 7/120 1/573 2/1908 9/2306 بلکه میانگین وزن 49 روزگی جوجه های تیمار B نیز بالاتر از گروه شاهد بود (9/2336 در مقایسه با 2/2305 گرم). همچنین در بین تیمارهای آزمایشی پایین ترین مینگین وزن بدن در سنین 21، 42 و 49 روزگی (به ترتیب 8/543، 5/1821، 9/2191گرم) مربوط به جوجه های تغذیه شده با بالاترین سطو ح افزایشی کنجاله گوار60% در سنین مختلف ( تیمار E ) بود. مصرف خوراک: میانگین مصرف خوراک روزانه گرو ههای مختلف آزمایشی در طی دور ه های مختلف و کل دوره آزمایش در جدول 2 آورده شده است. با توجه به نتایج فوق بنظر می رسد استفاده از سطوح مختلف و حتی بالاترین سطح کنجاله گوار (12 %) در جیره غدایی جوجه ها در طی دوره آغازین (21-0 روزگی) تاثیر قابل ملاحظه ایی بر میانگین میزان مصرف خوراک جوجه در این دوره نداشته است. علاوه بر این، وجود سطوح مختلف کنجاله گوار در جیره غذایی جوجه های در طی دوره های رشد (42-21 روزگی) و پایانی (49-42 روزگی) نیز اثرات مشابهی با دوره آغازین داشته است. هچنین همانگونه که در جدول 2 ملاحظه می شود در کل دوره آزمایش (49-7 روزگی) نیز حضور کنجاله گوار در جیره غذایی نه تنها اثر منفی بر میانگین مصرف خوراک نداشته بلکه باعث بهبود میانگین مصرف خوراک همه گرو ههای آزمایشی در مقایسه با گرو شاهد شده است ( 6/111 در مقایسه با 9/109 گرم در روز).
جدول 2: اثر استفاده از سطوح افزایشی کنجاله گوار در جیره غذایی بر میانگین مصرف خوراک
جوجه ها ی گوشتی در سنین مختلف (گرم در روز) سن(روز) تیمار 21-7 42-21 49-42 49-7 A 9/48 2/133 9/167 9/109 B 1/49 9/134 9/173 7 /111 C 3/51 9/134 7/176 3/113 D 5/48 5/133 7/175 3/111 E 4/47 6/133 1/167 110 میانگین کل 49 134 5/172 2/111
ضریب تبدیل غذایی: میانگین ضریب تبدیل غذایی گرو ههای مختلف آزمایشی در طی دور ه های مختلف آغازین (21-7 روزگی)، رشد(42-21 روزگی) ،پایانی(49-42 روزگی) و کل دوره آزمایش(49-7 روزگی) در جدول 3 آورده شده است. ضریب تبدیل غذایی نشان دهنده میزان خوراک مصرفی جوجه به ازای هرواحد افزایش وزن در طی یک دوره مشخص می باشد. بدین ترتیب این صفت را می توان بعنوان یکی از مهم ترین صفات عملکردی جوجه های گوشتی در پاسخ به کمیت و کیفیت خوراک مورد استفاده در تغذیه جوجه های گوشتی بشمار آورد. نتایج آزمایش حاضر نشان می دهد که حضور سطوح مختلف کنجاله گوار60% در جیره غذایی جوجه های مورد آزمایش در طی سنین اولیه و یا کل دوره آزمایش اثرات قابل ملاحظه ایی بر میانگین ضریب تبدیل غذایی گرو ه های مختلف آزمایشی در مقایسه با گروه شاهد نداشته است. علاوه برای همانگونه که در جدول 3 ملاحظه می شود در بین 5 گرو ه آزمایشی مورد بررسی در تحقیق حاضر بهترین میانگین ضریب تبدیل غذایی در کل دوره آزمایش (49-7 روزگی) نیز متعلق به تیمار C بوده است (12/2).
جدول 3: اثر استفاده از سطوح افزایشی کنجاله گوار در جیره غذایی بر ضریب تبدیل غذایی جوجه ها ی گوشتی در سنین مختلف سن(روز) تیمار 21-7 42-21 49-42 49-7 A 45/1 08/2 7/3 16/2 B 56/1 17/2 86/2 16/2 C 49/1 04/2 35/3 12/2 D 51/1 13/2 52/3 21/2 E 56/1 19/2 34/3 24/2 میانگین کل 51/1 12/2 37/3 18/2
نتیجه گیری کلی: با عنایت به نوع کنجاله گوار مورد استفاده در تحقیق حاضر و نتایج اولیه طرح تحقیقاتی فوق، بنظر می رسد بتوان از سطوح 6، 9 و12 درصد این کنجاله جهت تغذیه جوجه های گوشتی به ترتیب در سنین 21-7، 42-21 و 49-42 روزگی بدون نیاز به مکمل کردن جیر های غذایی با آنزیم های با منشاء خارجی همانند بتا ماناناز ویا گالاکتاناز استفاده نمود