|
يکشنبه ۵ فروردين ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۳۹
کد مطلب : 12457
نگاهی به آداب و رسوم نوروزی اقوام ایرانی/ غلطیدن تخم مرغ روی آینه
|
تنوع اقوام ایرانی در کشورمان بسیار زیاد است در ایام نوروز هر یک از این اقوام آیینها و رسوم خاص خود را دارند که در نوع خود جذاب و دیدنی است.
نوروز برای بسیاری از اقوام ایرانی جایگاه ویژهای دارد بنابراین برخی از آیینها نیز در همه آنها مشترک است مانند خانه تکانی و انداختن سفره هفت سین. دید و بازدید و برپایی جشن و شادی. حال هر یک از آنها این رسوم را بنا به مقتضیات آن جامعه برپا میکنند بهعنوان مثال اهالی ترکمن صحرا در ایام نوروز نخ سیاه و سفید را با هم میبافند و آن را در اسپند قرار میدهند. در میانه آن هم نظر چشم و منجوق و نمک و داغدان به نشانه برکت و از چارچوب درب آویزان میکنند این رسمیاست که برای آمدن ایام نوروز دارند آنها به چشمههای آب به نشانه پاکی و نیکویی نگاه میکنند. از دیگر سنتهای این قوم، تراشیدن موی سر پسرها در چهارشنبه آخر سال است.
در خراسان شمالی نیز پختن نوروز کجه، نوروز بامه، سمنی یا همان سمنو رایج است آنها بازیهای مختلفی را نیزبرای این روزها دارند از جله خروس جنگی و شاخ زنی میشها.
اهالی شهرستان قوچان هم از ده روز پیش از عید به صحرا میروند و سنگی را در دشت میگذارند اگر روز عید در زیر سنگ گیاهی روییده بود یا حشره ای زندگی میکردن آن را به فال نیک میگیرند. همچنین سبز کردن سبزه، توسط بانوی خانه انجام میشود و در این رسم یک مشت عدس، گندم وشاهی در ظروف سفالین یا بشقاب با نیت سلامتی و گشایش در کارها ریخته میشود.
مردم شهرستان سبزوار هم با آداب و رسومیکه خاص و مختص آنان است به استقبال از بهار و سال جدید میروند و اغلب در آخرین روز از سال کهنه، آش جوشواره میخورند.
یکی از آیین های استقبال از بهار در استان سمنان، رویاندن دانه گندم ،جو، عدس، شاهی برای تهیه سبزه نوروزی است،زنان کدبانو سبزه را در ظروف مختلف و یا بر روی کوزههای گلی سبز میکنند. در شهر سمنان و برخی دیگر نقاط نهادن پیاز گُل نرگس، سیر و سُنبل در میان کوزههای حفره دار مرسوم است.
در لحظات پایانی سال مرسوم است که سفره هفت سین را درخانه گسترده و اقلام آن شامل سکه، سیب، سنجد، سماق، سبزه، سیر و سمنو را در میان سفره میگذارند. در بسیاری از نقاط استان سمنان، اهالی علاوه بر موارد نامبرده سفره نوروزی خود را با نهادن آینه، قرآن، ظرف آب، نارنج، ماهی قرمز، شمع یا چراغ، نان محلی، انجیر خشک، نخود و کشمش، گردو و بادام، گلاب پاش، تخم مرغ رنگ شده، میوه، حلوا، نمک و گُل مزین میکنند.
مردم استان کرمان از قدیم به هنگام تحویل سال سفره پهن میکردند و هر چه در منزل داشتند از کماچ، نان و سبزی گرفته تا شیرینی و آجیل و تخم مرغ رنگ شده بر سر سفره قرار میدادند و بر این باور بودند که به هنگام تحویل سال تخم مرغ رنگی روی آینه تکان میخورد. در گذشته در برخی از نقاط استان کرمان مردم باور داشتند که زمان تحویل سال تمام آبهای جاری برای یک لحظه میایستند و اصطلاحا به آن «خواب آب» میگفتند. در برخی از شهرستانها مانند سیرجان موقع تحویل سال اقدام به رشته بری و پختن آش با آن میکنند و باور دارند که با این کار سررشته زندگی تا آخر سال به دستشان خواهد بود.
در اﻳﺎم نوروز، در باغهای اطراف میناب گلی به رنگ بنفش میروید که به بهار کو معروف است. رسم است که دخترها و پسرها این گل را به بند میکشند و به گردن میآویزند. از غذاهای نوروزی که در گذشته مردم میناب برای نوروز تدارک میدیدند، میتوان به پیاز وسوراغ، که نوعی چاشنی است، اشاره کرد. کلا مردم معتقد بودند که غذای سال نو باید با مواد تازه طبخ شود.
بنابراین اگر گندمی از قدیم در خانه داشتند، از آن استفاده نمیکردند و برای دروی گندم تازه به مزارع میرفتند. باورشان بر این بود که با این کار، سال دیگر سفرهشان پر از دسترنج خودشان خواهد بود.